Cần sa tác động đến tim chủ yếu theo hai cách thức. Thứ nhất, cần sa có thể làm giảm huyết áp. Thứ hai, các hoạt chất trong cần sa có thể làm tăng nhịp tim. Hai hiện tượng này có phần đối nghịch nhau, bởi thường thì hiện tượng nhịp tim tăng hay xuất hiện cùng với hiện tượng huyết áp tăng. Vậy thì thực sự cần sa có tác động đến tim như thế nào? Hai điều nêu trên là tốt hay hại? Thật không may, câu trả lời cho vấn đề này lại không hề đơn giản.
Cần sa tác động đến tim như thế nào?
Gần như ngay sau khi được đưa vào cơ thể, cần sa sẽ tác động đến huyết áp. Mặc dù nghiên cứu cho thấy huyết áp dao động một chút sau khi sử dụng cần sa, nói chung loài thảo dược này được coi là một chất có tác dụng mạnh về khả năng gây giãn mạch máu.
Đây quả là một tin tốt cho những người có huyết áp cao hoặc mắc những căn bệnh như tăng nhãn áp. Thực tế, khả năng giãn mở mạch máu của các hợp chất trong cần sa là lý do tại sao loài thực vật này khiến mắt đỏ và làm giãn đồng tử.
Cần sa cũng có thể tăng gấp đôi nhịp tim trong thời gian lên tới 3 giờ sau khi ăn. Tuy nhiên, hiệu ứng này có thể khác nhau đáng kể tùy từng người. Với một số người, nhịp tim chỉ có thể chỉ tăng thêm 20%. Tim đập nhanh có thể gây nên cảm giác lo lắng và tăng thêm nguy cơ bị lên cơn đau tim.
Tuy nhiên, xác suất xảy ra điều này khá thấp. Người già, những người có tiền sử béo phì, những người hút thuốc lá, và những người có tiền sử bệnh tim có thể gặp bất lợi đối từ hiệu ứng tăng nhịp tim của cần sa. Các thí nghiệm trên động vật gặm nhấm cho rằng hiệu ứng làm tăng nhịp tim biểu hiện rõ rệt hơn ở những đối tượng mới sử dụng, và giảm dần theo mức dung nạp thuốc.
Cà phê và các đồ uống tăng lực khác có hiệu ứng tương tự với nhịp tim. Tuy nhiên, các chất này cũng còn làm tăng huyết áp. Một nghiên cứu năm 2006 nhận định rằng chất caffeine làm tăng nguy cơ đau tim sau khi uống cà phê. Cũng giống như đối với cần sa, các hiệu ứng này đang gây nhiều tranh cãi. Một nghiên cứu khác công bố vào năm 2007 phản đối những nhận định này.
Cần sa có tốt cho tim không?
Vào thời điểm này, chưa thể khẳng định chắc chắn rằng các hợp chất của cần sa có các lợi ích cho tim hay không. Tuy nhiên, có một nghiên cứu về canabidiol (CBD, một chất không có hiệu ứng gây tác động đến tâm trí) như một liệu pháp tiềm năng để điều trị suy tim.
Tiềm năng của CBD được nêu bật trong bài điểm báo năm 2013 xuất bản trên Tạp chí Dược Vương quốc Anh (British Journal of Pharmacology.) Theo bài viết này, trong các thí nghiệm trên động vật gặm nhấm mô hình, CBD đã giảm co thắt mạch máu – hiện tượng gây ra sự căng mạch máu không cần thiết. CBD cũng được chứng minh về tác dụng bảo vệ động mạch khỏi những tổn thương từ glucose (đường).
Cũng chính bài viết đã khẳng định thêm rằng cần sa làm giảm các viêm nhiễm đi kèm với tiểu đường. Tình trạng viêm mạch máu cũng gây căng thẳng đáng kể cho tim.
Nhìn chung, suy ra từ những bằng chứng trong thí nghiệm in vitro, cannabinoid này có thể là một phương tiện quan trọng để phòng tránh bệnh cơ tim do tiểu đường gây ra.
Các nghiên cứu bổ sung nhận định hệ thống endocannabinoid đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển một số bệnh lý tim. Hệ thống endocannabinoid là mạng lưới truyền tin và điều tiết rộng lớn trong cơ thể, đóng vai trò bảo vệ thần kinh, kiểm soát căng thẳng, chuyển hóa chất, miễn dịch và nhiều chức năng thiết yếu khác.
Các hoạt chất trong cần sa tương tác với hệ thống này để sản sinh ra những hiệu ứng trị liệu. Một nghiên cứu trên động vật gặm nhấm mô hình được xuất bản trên Tạp chí Tim mạch Quốc tế (International Journal of Cardiology) phát hiện các thiếu hụt trong hệ thống endocannabinoid có thể góp phần dẫn đến bệnh suy tim kinh niên.
Chuột có mức thụ thể cannabinoid 1 (CB1) thấp hơn sẽ có ít cơ hội sống sót hơn và bị nhiều dị tật về tim hơn so với những đồng loại khỏe mạnh có mức CB1 đầy đủ.
Các thụ thể CB1 là nơi chứa những tế bào đặc biệt mà tại đó các hợp chất như THC (hợp chất gây hiệu ứng tác động đến tâm trí chủ yếu trong cần sa) tương tác với cơ thể. Các tác giả viết:
Trong nghiên cứu này, chúng tôi thấy rằng sự thiếu hụt CB1 góp phần trầm trọng hơn sự tái cấu trúc tâm thất kinh niên …phát hiện vai trò mới của CB1 trong sinh lý bệnh học của [bệnh suy tim kinh niên].
Mặc dù nghiên cứu này chỉ là sự quan sát tiền lâm sàng, nhưng phát hiện nêu trên đã cung cấp bằng chứng thú vị rằng thuốc có chứa cannabinoid có thể hữu ích với một số dạng suy tim nhất định.
Dù vậy, chỉ có các thí nghiệm thực tế trên người mới đủ khả năng để xác định liệu đây có phải là con đường khả thi cho các bệnh nhân trong tương lai hay không.
Cần sa có hại cho tim không?
Không phải tất cả các nhà nghiên cứu đều lạc quan về những hiệu ứng của cần sa đối với tim. Một số nghiên cứu nhận định rằng cần sa có thể là ngòi nổ cho bệnh tim ở người trẻ tuổi.
Ví dụ, một nghiên cứu của French Addictovigilence Network đã phân tích 1979 báo cáo được gửi về từ những phản ứng tiêu cực với cần sa.
35 trong gần 2000 trường hợp trên có liên quan đến các biến chứng tim mạch. 16 trong 35 trường hợp này có người thân hoặc chính bản thân bị bệnh tim, mặc dù không có dữ liệu về gia đình cho từng trường hợp.
Quan trọng nhất, nghiên cứu này phát hiện rằng từ năm 2006 đến 2010, tỷ lệ bệnh tim ở người có sử dụng cần sa đã tăng từ 1,1% lên 3,6 %. Trong số đó, 21 đối tượng nghiên cứu (tương đương 60%) cũng hút thuốc lá. Hai đối tượng được phân loại là thừa cân, một người béo phì, nhưng chỉ ghi nhận chỉ số BMI của 11 trong tổng số 35 người dùng cần sa. 22 người không có báo cáo về độc chất học.
Những con số trên rất quan trọng. Mặc dù báo cáo này tìm thấy một sự gia tăng về các sự cố liên quan đến tim, nhưng nó chưa loại trừ hết các nhân tố gây nhiễu kết quả nghiên cứu như hút thuốc lá và béo phì. Báo cáo nhỏ này khó có thể được xem là bằng chứng về việc cần sa là nguyên nhân dẫn đến các biến chứng tim mạch.
Ví dụ khác
Một nghiên cứu vào năm 2016 công bố bởi American Heart Association, Inc. cho thấy đàn ông trẻ tuổi có xác suất mắc một vấn đề rất đặc trưng về tim cao hơn sau khi ăn cần sa. Một nhóm nghiên cứu từ St. Luke’s University Hospital Network phát hiện những người đàn ông trẻ tuổi dùng cần sa có tỷ lệ bị căng thẳng cơ tim cao hơn.
Căng thẳng cơ tim là tình trạng cơ tim bị suy yếu tạm thời, thường do những nguyên nhân như căng thẳng và đau buồn sâu sắc. Qua những dữ liệu phân tích từ 33.343 bệnh nhân nội trú toàn quốc, các nhà nghiên cứu tìm ra chỉ có 210 bệnh nhân (1%) sử dụng cần sa.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy mặc dù căng thẳng cơ tim thường liên quan đến phụ nữ cao tuổi, những mẫu từ nhóm người dùng cần sa phần lớn là lại những người đàn ông trẻ tuổi. Những người trẻ này có ít nhân tố rủi ro tiêu chuẩn hơn so với nhóm bệnh nhân phổ biến và không dùng cần sa.
Điều này dẫn các nhà nghiên cứu kết luận rằng cần sa là nhân tố rủi ro độc lập đối với một số dạng bệnh tim nhất định.
Tuy nhiên, các nghiên cứu hồi cứu như nghiên cứu này lại bị giới hạn. Đàn ông có khả năng dùng cần sa cao hơn phụ nữ, có thể gây thiên lệch (về khía cạnh giới tính) ở dạng nghiên cứu này. Cũng có rất ít thông tin về chủng loại và liều lượng cần sa được dùng, cũng như ít thông tin về các yếu tố gây nhiễu cho nghiên cứu như lối sống và các nguyên nhân về độc chất học.
Không có bằng chứng rằng liệu những phương pháp hấp thụ cần sa không liên quan đến khói (đốt cháy) như hóa hơi có đưa đến kết quả tương tự hay không. Hơn nữa, hơn 73% người dùng cần sa cũng hút thuốc lá.
Chúng ta biết rõ rằng thuốc lá làm tăng rủi ro biến chứng tim mạch như đột quỵ, tăng huyết áp, đau tim.
Nếu tôi bị bệnh tim, tôi có nên hút cần sa không?
Từ số ít ỏi những bằng chứng có sẵn ta cũng có thể nhận định rằng hút cần sa chứa hàm lượng cao THC có lẽ không phải là điều phù hợp nhất để làm nếu bạn có vấn đề về tim. Các nghiên cứu có chất lượng về cần sa và bệnh tim quả thật rất ít ỏi.
Điều đã biết chắc chắn là cần sa làm tăng nhịp tim, đây có thể là mối lo đối với những người có nguy cơ bị suy tim.
Các nghiên cứu nêu trên (dù rằng không hề toàn diện) nhận định rằng cần sa có thể gây rắc rối cho thanh thiếu niên và những người trẻ tuổi có tiền sử yếu tim. Những ai có lịch sử gia đình bị bệnh tim hoặc các vấn đề về tim nên chú ý đến trái tim của mình khi sử dụng cần sa.
Những người dễ bị tăng nhịp tim rất nhanh sau khi sử dụng cần sa có thể nên cân nhắc chuyển sang những giống cần sa khác. Những giống có hàm lượng CBD cao hơn và THC thấp hơn có thể giúp giải quyết vấn đề và làm cho trải nghiệm (về nhịp tim) dễ chịu hơn. Tuy nhiên, không có thông tin cụ thể nào về số người có nguy cơ bị biến chứng tim mạch sau khi dùng cần sa.
Hiển nhiên bất cứ khi nào bạn lo ngại về trái tim của mình, bạn hãy tìm hướng điều trị. Thông tin trong bài viết này chỉ dành cho mục đích giáo dục, không nên sử dụng như những tư vấn y tế. Chúng tôi rất khuyến khích các bạn trao đổi với chuyên gia y tế đáng tin cậy để biết thêm thông tin về những cách thức cần sa có thể tác động đến tim của chính các bạn.
Nguồn: HERB
Dịch giả: Minh Hạnh
Xem thêm: Câu chuyện cần sa y tế điều trị bệnh ung thư
Xem thêm: Góc nhìn mới về cannabis tại Việt Nam – HempToday Podcast
Đơn Vị Tài Trợ:
215552
