Trên phạm vi toàn cầu, mỗi năm, cứ 100,000 người thì lại có 41 người được chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, tương đương 0.041% tổng dân số. Trong đó tỉ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn từ 2 đến 3 lần so với nam giới và viêm khớp dạng thấp có thể khởi phát ở bất kỳ lứa tuổi nào, tuy nhiên bệnh thường xuất hiện trong lứa tuổi từ 30 đến 60 đối với giới nữ và muộn hơn một chút trên nam giới.
Các loại thuốc thường được sử dụng hiện nay trong điều trị viêm khớp dạng thấp bao gồm nhóm thuốc chống thấp khớp, corticoid, NSAIDs, tác nhân sinh học… Hầu như tất bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp hiện nay đều sử dụng các thuốc giảm đau không-steroid và opioid kê đơn.
Trong thời gian đầu, những thuốc điều trị triệu chứng này đã phát huy hiệu quả giảm đau cũng như chống viêm rất tốt.
Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này trong một thời gian dài có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe do các tác dụng phụ nếu sử dụng trường diễn, đặc biệt nhóm bệnh nhân cao tuổi là đối tượng cực kì nhạy cảm với những nguy cơ này. Một số tác dụng phụ có thể kể đến bao gồm nghiện opioid, kích ứng đường tiêu hóa, rối loạn chức năng thận, suy tim…
Gần đây, các nhà khoa học đã và đang bắt đầu hướng sự chú ý sang hoạt chất CBD với tác dụng giảm đau, chống viêm và tính an toàn trong điều trị. CBD hiện nay đang được xem như một liệu pháp điều trị an toàn và có tiềm năng thay thế các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp cổ điển khác.
Viêm khớp dạng thấp là gì?
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, xuất hiện khi các tế bào miễn dịch thâm nhập vào ổ khớp gây ra phản ứng viêm và đau tại khớp. Vị trí khớp viêm mang tính đối xứng, điều đó có nghĩa là nếu bạn bị viêm khớp ở ngón cái tay trái thì khớp ở ngón cái tay phải của bạn cũng nhiều khả năng sẽ bị ảnh hưởng.
Đặc tính viêm đối xứng trên chính là dấu hiệu chẩn đoán phân biệt viêm khớp dạng thấp với một số bệnh về khớp khác như bệnh viêm xương khớp. Không giống như các tổn thương cục bộ của bệnh viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp có xu hướng tiến triển sang các khớp bên cạnh, gây nên cảm giác đau và phản ứng viêm tại chỗ, theo thời gian khớp tại vị trí viêm sẽ bị biến dạng và bệnh nhân có thể bị mòn xương tại chỗ.
Trên một số bệnh nhân, triệu chứng bệnh không chỉ xuất hiện trên các khớp và còn ảnh hưởng đến một số cơ quan của cơ thể như da, tim, thận và sức khỏe chung của người bệnh.
Một số triệu chứng điển hình của viêm khớp dạng thấp bao gồm sưng, nóng, đỏ, đau tại khớp, dính khớp, sốt, mệt mỏi, suy nhược và chán ăn. Trong giai đoạn cấp tính, triệu chứng bệnh có thể xuất hiện trên nhiều khớp cùng lúc.
Chiến lược điều trị
Hiện nay, chưa có một phương pháp điều trị đặc hiệu nào cho bệnh viêm khớp dạng thấp, các liệu pháp điều trị hiện nay chú trọng vào kiểm soát triệu chứng giúp cải thiện sức khỏe cho người bệnh. Chiếc lược điều trị chung đó là kết hợp điều trị triệu chứng, làm chậm tiến triển viêm khớp với nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Tập thể dục nhẹ nhàng, tự trị liệu tại nhà, thay đổi lối sống và duy trì một chế độ ăn hợp lý có thể giúp bạn vận động nhẹ nhàng, giảm nhẹ gánh nặng bệnh lý trong sinh hoạt hàng ngày. Bên cạnh đó, điều trị bằng thuốc giúp kiểm soát được các triệu chứng bệnh, ngăn ngừa tiến triển cũng như hạn chế được các tổn thương tại khớp.
Tuy nhiên vấn đề đặt ra ở đây đó là bệnh nhân phải sử dụng các loại thuốc suốt đời, dẫn đến nguy cơ xuất hiện các tác dụng phụ trên tim, thận…cao hơn. Do đó, việc tìm ra một liệu pháp điều trị không chỉ giúp kiểm soát tốt triệu chứng bệnh, an toàn mà còn giúp nâng cao chất lượng cuộc sống chính là ưu tiên hàng đầu hiện nay trong điều trị viêm khớp dạng thấp.
Bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng
Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên đầu tiên để đánh giá hiệu quả của Sativex (chứa hoạt chất CBD) giúp giảm đau trong điều trị viêm khớp dạng thấp so với nhóm bệnh nhân không dùng thuốc. Thử nghiệm tiến hành trên 58 bệnh nhân trong thời gian kéo dài suốt 5 tuần cho thấy Sativex có tác dụng giảm đau hiệu quả, tình trạng bệnh được cải thiện sau khi dùng thuốc.
Nhóm bệnh nhân sử dụng Sativex cũng báo cáo rằng chức năng vận động của họ được cải thiện, giảm dính khớp, không còn đau khớp khi nghỉ ngơi và đánh giá trên thang điểm đau của Mcgill cho thấy số điểm thấp hơn trước. Bên cạnh các báo cáo về hiệu quả, thì các tác dụng phụ của thuốc cũng có xuất hiện tuy nhiên chỉ ở mức độ nhẹ đến trung bình, tần suất xuất hiện thấp và không có bệnh nhân nào gặp phải tác dụng không mong muốn nặng nề gây ngừng thuốc cả.
Trong một bài tổng quan về tác dụng của các cannabinoid trong điều trị viêm khớp dạng thấp được xuất bản năm 2019, các nhà nghiên cứu kết luận rằng cannabinoid có thể là giải pháp tiềm năng trong điều trị viêm khớp dạng thấp.
Phân tích từ một số thử nghiệm lâm sàng, các tác giả của bài báo giả định rằng CBD tác động trên cả thụ thể CB1 và CB2 giúp làm giảm sản xuất các cytokine, ngăn chặn sự truyền tín hiệu từ thụ thể CB1. Bên cạnh đó, cannabinoid còn có tác dụng chống viêm cộng hưởng thông qua việc tác động lên các thụ thể độc lập với cannabinoid.
Vào năm 2016, khi nghiên cứu hiệu quả của CBD dạng kem bôi da giúp làm giảm đau và chống viêm trên chuột, các nhà khoa học thấy dạng gel CBD bôi da giúp làm giảm viêm khớp hiệu quả, trong khi không gây ra các tác dụng phụ trên hệ thần kinh trung ương.
Những tác dụng không mong muốn có thể gặp phải?
CBD được cho là không gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng, tuy nhiên các tác dụng phụ của CBD vẫn có thể xuất hiện, đặc biệt nếu bạn sử dụng nó lần đầu tiên, một số tác dụng không mong muốn bao gồm: đau đầu, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa và chán ăn. Trong một tổng kết của tác giả Darkovska và cộng sự năm 2018 đã khẳng định CBD được dung nạp tốt và chỉ gây ra các tác dụng phụ ở mức nhẹ như buồn nôn, chóng mặt hay khô miệng.
Tổng kết:
Hiện nay, các nghiên cứu đánh giá lợi ích của CBD trên đối tượng bệnh nhân viêm khớp đều đồng thuận rằng CBD là giải pháp tiềm năng trong điều trị viêm khớp dạng thấp với tác dụng chống viêm, giảm đau được chứng minh trong một số thử nghiệm lâm sàng. Bên cạnh hiệu quả lâm sàng, CBD cũng rất an toàn khi sử dụng do không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
Tuy nhiên, các nghiên cứu của CBD trên đối tượng bệnh nhân viêm khớp dạng thấp còn hạn chế, đặc biệt vẫn chưa có nhiều nghiên cứu cỡ mẫu lớn trên người do vậy để hiểu rõ hơn về hiệu quả của CBD trong điều trị viêm khớp dạng thấp, vẫn cần thêm những dữ liệu và bằng chứng lâm sàng mạnh mẽ hơn nữa.
Đọc thêm các bài viết về Cannabidiol CBD
Đơn Vị Tài Trợ:
216481
