Phỏng vấn Lukáš Běhal về Cannafest và phong trào hợp pháp hóa cần sa: Không thể ngăn nổi nó nữa

Phỏng vấn Lukáš Běhal về Cannafest và phong trào hợp pháp hóa cần sa: Không thể ngăn nổi nó nữa. Có rất nhiều cách khác nhau để học hỏi về sử dụng cần sa cho y tế. Nhưng nó yêu cầu bạn tốn thời gian đọc các tài liệu chuyên ngành và nghiên cứu trên Internet. Mặc dù vậy, có một giải pháp khác: triển lãm thương mại thường niên Cannafest, tổ chức tại Praha. Chúng tôi đã liên lạc với giám đốc và nhà sáng lập, Lukáš Běhal, về việc người tham dự có thể mong chờ điều gì từ sự kiện này.

Giả sử nhé, tôi vừa mới hứng thú với chủ đề cần sa trong năm nay và tình cờ biết được rằng sẽ có một triển lãm thương mại cần sa/ gai dầu tại Praha. Anh có thể mô tả sự kiện này được không?

Cannafest là một triển lãm thương mại cannabis và các thảo dược trị liệu, được tổ chức lần thứ 9 vào tháng 11 này. Chúng tôi tự hào với tiêu đề: “Triển lãm thương mại về cần sa lớn nhất thế giới”, vốn hoàn toàn phù hợp khi bạn thấy được quy mô không gian triển lãm của nó. Chúng tôi luôn cố gắng mang lại sự đa dạng nhất về những công ty và ngành công nghiệp ít nhiều có liên quan tới cần sa. Lấy làm ví dụ, chúng tôi có hẳn một khu dành riêng cho các sản phẩm tự nhiên, giới thiệu về những con người đang ứng dụng gai dầu công nghiệp để chế tạo các sản phẩm mỹ phẩm, may mặc, thực phẩm và vật liệu xây dựng. Chúng tôi cũng có một tiêu điểm là lĩnh vực hóa hơi (vape/vaporizing), khi mà nó đang ngày càng lớn mạnh trong những năm gần đây. Tại phòng vape của Cannafest (Cannafest Vapo Lounge), khách tham dự sẽ được thưởng thức tất cả các loại máy hóa hơi và ưu điểm của chúng. Họ cũng sẽ được thử các loại thảo dược trị liệu khác, tất nhiên là chỉ những thứ hợp pháp.

Đồng thời diễn ra với triển lãm là hội nghị chuyên gia mà mọi người đang nói đến.

Đúng vậy, ngoài triển lãm ra, chúng tôi còn có một chương trình bao gồm những bài thuyết trình công khai của các chuyên gia hàng đầu trong nhiều ngành công nghiệp cần sa khác nhau. Chuyên mục được chú ý nhiều nhất là cần sa cho y tế. Trong vòng 9 năm trở lại đây, chúng tôi đã dần hình thành và phát triển được một hội nghị rất ấn tượng, được biết tới rộng rãi trong cộng đồng cần sa. Hàng năm, chuyên gia từ khắp các lĩnh vực, nhà khoa học, bác sĩ và bệnh nhân trong và ngoài nước đã tới đây, nhất là từ Israel, Mỹ và Canada, vốn là những quốc gia dẫn đầu tiến trình nghiên cứu cần sa trên toàn thế giới.

Chúng ta có thể mong đợi những nhân vật và chủ đề gì trong năm nay?

Chúng tôi vẫn đang trong những bước chuẩn bị cuối cùng, nhưng lấy ví dụ, chúng tôi nhận được tin rằng nhà khoa học hàng đầu trong ngành, Lumír Hanuš, người đang làm việc tại Israel và đã tham dự tất cả các lần Cannafest trước, không thể tới dự lần này, nhưng chúng tôi đã mời được một cộng sự của ông, Ilja Reznik. Chủ đề nóng hổi nhất mà chúng tôi sẽ dành hết tâm huyết để trình bày tại hội nghị, sẽ là về việc ứng dụng chiết xuất cần sa – như dầu cần sa, đôi khi gọi là Rick Simpson Oil/ RSO hay Phượng hoàng lệ – Phoenix tears. (LOL). Hàng năm, chúng tôi đều có sự tham gia của nhiều bệnh nhân và chuyên gia, những người đã có kinh nghiệm nhiều năm trời trong sử dụng các chiết xuất cần sa, bao gồm những người đã từng tự chữa khỏi nhiều bệnh tật khác nhau.

Hiện nay, chúng ta đang chứng kiến một sự bùng nổ về cannabidiol (CBD), vốn là một hoạt chất trong cần sa không tác động lên tâm thần và có nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe con người. Liệu thứ này sẽ có được sự chú ý trong Cannafest?

CBD là một chủ đề lớn, và có lẽ là chủ đề nóng hổi nhất được bàn luận trong 2 năm trở lại đây. Lý do là nhiều bệnh nhân muốn sử dụng cần sa hợp pháp, nhưng không có cách nào khác ngoài sử dụng CBD. Kết quả là đã có rất nhiều công ty nhận ra thế mạnh này và nhảy vào làn sóng đó. Tôi không đủ khả năng để kết luận liệu nó có phải là một bước tiến trong y học hay không. Nhưng những gì tôi muốn làm là tạo nên không gian cho tất cả những ai hứng thú và là chuyên gia về CBD. Nói đến trải nghiệm của bản thân, chính tôi đã từng sử dụng chiết xuất cần sa giàu CBD dạng nhỏ giọt một thời gian, cảm thấy như được tái sinh và tràn đầy năng lượng, do đó tôi nghĩ rằng nó có hiệu quả. Tại hội nghị, sẽ có nhiều chuyên gia đến để trình bày lại những phát hiện mới nhất trong các nghiên cứu của mình về ảnh hưởng của loại cannabinoid này đối với cơ thể con người.

Anh có nghĩ rằng tất cả sự chú ý hướng tới CBD sẽ ảnh hưởng xấu tới THC, vốn đã được chứng minh là có hiệu quả điều trị?

Dưới một góc nhìn y học, chúng ta đều biết rằng CBD có hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc điều trị động kinh ở trẻ em, điều này là rất tuyệt vì nó không ảnh hưởng tới tâm thần. Cần sa với hàm lượng cannabidiol cao có lẽ là lựa chọn khả thi duy nhất trong việc dùng cần sa để chữa trị cho trẻ em. Với những điều trên, thì sự chú ý lên CBD là tất yếu. Nhưng ở một khía cạnh khác, CBD không phải là thuốc trị bách bệnh, và sẽ không thể nào thay thế được cho THC, vốn đã có nhiều tác dụng điều trị được chứng minh.

Anh đã nói tới việc bản thân sử dụng CBD – vậy anh đã từng thử các loại sản phẩm cần sa nào khác chưa?

Về cá nhân tôi, tôi hiện không có nhu cầu để làm vậy; Tôi nhỏ một vài giọt CBD khi cơ thể bị áp lực từ những hoạt động thể thao. Tôi cũng đang muốn tự mình kiểm chứng cách mà CBD hoạt động. Về các sản phẩm cần sa y tế khác, tôi đã từng thử một vài thuốc bôi và chúng đã có hiệu quả tuyệt vời trên da. Nhờ Cannafest, tôi đã có dịp gặp gỡ nhiều người từ khắp nơi trên thế giới, những người đang đối mặt với nhiều chứng bệnh nghiêm trọng nhưng không đặt nhiều niềm tin vào nền y học hiện đại, chưa kể những cá nhân đã không được lợi ích lâu dài gì từ nó. Những người này đang cố gắng tự chữa trị cho mình bằng cần sa, liên tục thử những phác đồ điều trị với chiết xuất giàu THC, và đã có nhiều kết quả tích cực. Tất nhiên là việc phổ cập hóa liệu pháp này hiện giờ là bất khả thi; nên nhớ rằng cần sa không phải thuốc trị tất cả mọi bệnh tật trên cõi đời. Có rất nhiều yếu tố khác sẽ quyết định sự thành bại của một liệu pháp y tế. Nhưng cũng phải thừa nhận, nhờ việc cần sa có tính chất “không hề độc hại”, kể cả khi cần sa không thể chữa khỏi bệnh, nó cũng không gây nên bất kỳ tác hại nào.

Khi chúng ta nhắc tới cần sa, chúng ta thường liên tưởng tới những người bạn trẻ tuổi sử dụng nó để tiêu khiển. Nhưng anh lại đang nhấn mạnh tới đối tượng là bệnh nhân và người cao tuổi, những người sử dụng nó cho y tế. Liệu sẽ có sự chuẩn bị đặc biệt nào dành riêng cho họ tại Cannafest không?

Ồ đúng vậy, kể từ khi khởi đầu, Cannafest đã hướng tới đối tượng là bệnh nhân và người cao tuổi. Ngoài sự thật là chúng ta đang già đi – tôi cũng đang dần rời xa cái tuổi thanh thiếu niên -, với cần sa ngày nay, chúng ta đang chứng kiến với một thứ khác xa với sự tiêu khiển và những hứng thú đi liền với nó. Chúng tôi rất hạnh phúc khi có rất nhiều người cao tuổi tới tham dự triển lãm hàng năm. Ở khía cạnh này, chúng tôi đã khác biệt so với phần lớn các triển lãm thương mại cần sa khác mà tôi từng tham dự. Tôi nghĩ lý do là chúng tôi đang cố gắng hết sức để gặp gỡ những người cao tuổi và bệnh nhân – những người sức khỏe yếu sẽ được miễn phí vé vào cửa, và nếu họ cần một người ở bên chăm sóc, thì người đó cũng có thể vào miễn phí. Nhưng thật không may, chúng tôi hiện chưa có ưu đãi giảm giá nào cho người cao tuổi, vì việc này đã từng không được hiệu quả trong quá khứ. Một mặt khác, vé vào cửa vẫn không tăng giá trong một vài năm nay – nếu bạn mua vé sớm, nó sẽ có giá 150 CZK (5 euros) hoặc 250 CZK (8 euros) cho cả 3 ngày của sự kiện. Đó là một mức giá phù hợp cho tất cả mọi đối tượng. Và không chỉ bao gồm những thông tin từ các chuyên gia cần sa cho cái giá đó nhé – Tôi đang nói tới những vật chất bạn có thể mang về nhà. Khách tham dự thường ôm về rất nhiều túi xách chứa đầy các tặng phẩm miễn phí đến từ nhiều quầy hàng khác nhau.

Liệu bệnh nhân và người cao tuổi ngồi trên xe lăn có thể tham dự?

Tất nhiên rôi. Khu vực hội chợ Letňany nằm rất gần với bến Letňany metro. Năm trước chúng tôi đã phải di chuyển gấp tới đó vì một lý do bất ngờ, và chỉ trong 10 ngày ngắn ngủi chúng tôi đã không thể tận dụng được không gian đúng với kế hoạch ban đầu. Có thể thấy rõ điều này khi quan sát lối vào cửa, khi hàng ngàn người đã mua vé sớm, cộng với hàng ngàn người khác đến ngay lúc khai trương, với mục đích tham quan tất cả mọi thứ trong vòng 3 ngày (nếu bạn thật sự nghiêm túc, thì kể cả 1 tuần cũng không đủ cho bạn khám phá hết mọi thứ ở Cannafest). Năm nay, chúng tôi đã có một đội ngũ hùng hậu hơn và tăng cường nhân sự ở lối vào và quầy bán vé. Chúng tôi cũng thiết kế lại lối vào sao cho khách tham dự có thể bước qua đó nhanh nhất có thể. Điều này thật sự quan trọng khi bạn không thể bắt người cao tuổi xếp hàng quá lâu được.

Mọi người sẽ phải cẩn trọng vấn đề gì? Liệu sẽ có công đoạn kiểm tra người và túi xách không? Khách tham dự sẽ bị nghiêm cấm mang theo những thứ gì?

Cannafest có những quy định giống như những sự kiện văn hóa khác. Điều này có nghĩa là bạn không thể mang theo bất kỳ thứ gì bất hợp pháp, nhưng chúng tôi sẽ không kiểm tra khách tham dự. Bất kỳ người nào sử dụng cần sa đều sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị cảnh sát phạt. Cảnh sát sẽ có mặt, mặc cả đồng phục lẫn thường phục, ở sự kiện. Trong quá khứ, và kể cả năm nay, việc công khai sử dụng cần sa sẽ bị trừng phạt ngay lập tức – ít nhất là phạt tiền.

Cân nhắc về điều này, thì anh sẽ nhắc nhớ khách tham dự như thế nào?

Chúng tôi nhấn mạnh ở khắp mọi nơi rằng bạn nên coi Cannafest như một sự kiện mang tính chất giáo dục. Đây không phải là một lễ hội để bạn có thể tụ tập và phê pha. Mục tiêu của chúng tôi là lan truyền kiến thức về những gì đang diễn ra trong lĩnh vực cần sa. Sẽ là một sự đáng xấu hổ nếu bạn phá hỏng sự kiện này bằng cách châm một điếu cần trước cổng hay bị phạt tiền tới 5000 CZK (160 euros). Thường thì là mức phạt 500 hoặc 1000 Czech crowns (14 hoặc 30 euros), mức này không phải là nhỏ. Nói ngắn gọn, hãy cất cần sa ở nhà, nơi mà bạn thoải mái làm gì cũng được. Hoặc rời khỏi hội chợ và đi ra chỗ khác, để không bị bắt gặp hành vi phạm pháp ngay giữa ban ngày. Điều này khá là đáng buồn: tất nhiên là tôi vẫn muốn có một Cannafest tự do và dễ dãi, nơi mà mọi người có thể làm mọi thứ mình thích, thử thật nhiều giống cần sa khác nhau, hoặc tổ chức cuộc thi xem ai thu hoạch được cần sa ngon nhất. Nhưng luật pháp hiện giờ không cho phép chúng tôi làm vậy, nên điều duy nhất chúng tôi có thể làm là tiếp tục chiến đấu không ngừng theo nhiều cách khác nhau để kết thúc lệnh cấm cần sa sớm nhất có thể.   

Việc chiến đấu này có phải là lý do mà Cannafest tồn tại?

Triển lãm hướng đến việc mang lại kiến thức cho cộng đồng và thay đổi cái nhìn về cần sa trong mắt cả những người bình thường lẫn người trí thức. Mục tiêu của chúng tôi là cho mọi người thấy rằng loài cây hữu ích và đa năng này có thể giúp đỡ chúng ta, và chúng ta nên học cách sử dụng nó, đầu tư cho nó. Triết lý này được chia sẻ rộng rãi qua rất nhiều công ty khác nhau, khi mà họ kiếm tiền để ủng hộ, ví dụ như những nghiên cứu về cần sa y tế.

Cannafest có đang kết nối với bất kỳ nhóm chuyên gia, hay trường đại học nào không? Liệu anh có kế hoạch thiết lập một tổ chức để hỗ trợ cho một trào lưu, hay một mục tiêu nghiên cứu nào đó?

Tổ chức Cannafest là một ý tưởng mà tôi đang cân nhắc trong một vài năm trở lại đây, nhưng chúng tôi vẫn chưa thể thực hiện nó. Hiện nay, cách mà chúng tôi làm việc là hỗ trợ cho bất kỳ ai có một dự án cần sa đáng chú ý. Nếu chúng tôi thích thú, chúng tôi có thể hỗ trợ họ về kinh tế, hoặc ít nhất là liên hệ với các đối tác khác của Cannafest. Dự án triển vọng nhất mà chúng tôi đang giúp đỡ là dự án Đạp xe vì Cần sa Y tế. Đây là một tour xe đạp từ thiện vòng quay Châu Âu, đã tổ chức được một vài năm để thu tiền gây quỹ tài trợ. Nguồn tiền này sẽ để dành cho việc nghiên cứu tại trường Đại học Complutense ở Madrid về hiệu quả của cần sa trong cuộc chiến với bệnh ung thư.

Bạn có cái nhìn gì về tương lai của cần sa sau 5 năm nữa? Tất cả mọi thứ đang dần thay đổi, không chỉ riêng ở Mỹ…

Quan niệm của mọi người về cần sa đang thay đổi chóng mặt tại Canada, nơi mà họ hiểu được rằng họ có thể tận dụng những lợi thế mà việc hợp pháp hóa sẽ mang lại. Việc hợp pháp hóa sẽ có hiệu lực vào 17 tháng 10, và một khi thị trường vận hành trơn tru, nước Mỹ sẽ thấy được mình đang bỏ lỡ thứ gì. Sẽ có một môi trường cạnh tranh khốc liệt trên nhiều lĩnh vực cần sa giữa Canada và Mỹ, tất cả mọi người đều sẽ được hưởng lợi từ nó. Rồi dần dần sẽ tiến tới khu vực Trung tâm và Nam Mỹ, khi họ đang tranh luận rất nhiều về việc hợp pháp hóa cần sa sẽ được diễn ra như thế nào, để rồi cuối cùng cũng sẽ đi theo phong trào này.

Anh nghĩ phong trào này sẽ mang lại những điều gì, ngoài y tế ra?

Nhờ có hợp pháp hóa cần sa, chúng ta đã có thể thu hẹp phạm vi của thị trường chợ đen. Tất nhiên là điều này không dễ dàng: tội phạm luôn liên hệ với việc sản xuất bất hợp pháp và việc buôn bán cần sa sẽ dịch chuyển sang khu vực khác, nhưng hợp pháp hóa sẽ mang lại cơ hội kinh doanh hợp pháp, đồng thời tạo ra thuế thu nhập, việc làm và cải thiện hệ thống y tế. Nói ngắn gọn, cần sa mang lại lợi ích cho rất nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống. Điều này là khỏi phải bàn cãi.

Anh thấy tình trạng hiện tại của Cộng hòa Czech như thế nào? Chúng ta vừa kỷ niệm 5 năm ngày hợp pháp cần sa y tế trên khắp đất nước.

Khi bạn nhìn vào Czech, nó khá là đáng buồn. Tất cả những người phản đối luật cần sa y tế và bi quan từ ban đầu đang làm hết sức mình để kiến hệ thống này thất bại, và để họ có thể khoe khoang rằng: “Thấy chưa, chúng tôi đã cho phép, và nó thất bại, vậy nên không cần sa y tế gì nữa nhé!” Tất cả những người có hứng thú với chủ đề này đều hiểu rất rõ rằng vấn đề nằm hoàn toàn ở các cơ quan lập pháp – Cơ quan Quản lý Dược phẩm Czech và các đơn vị quan liêu khác vốn khởi động và phát triển nó. Nhưng thay vào đó, họ lại đang tạo ra tất cả mọi loại rào cản pháp lý mà bạn có thể tưởng tượng được.

Không phải là do người dân Czech không quan tâm tới liệu pháp cần sa y tế sao?

Không, đó không phải là do người dân không quan tâm, mà là do họ đã bị nhồi nhét những thông tin gì. Ở đây, tất cả đều là những thông tin sai lệch, hoặc không có bất kỳ thông tin gì – nói một cách khác, là sự cấm vận thông tin. Sẽ không có ai đứng ra nói với mọi người một cách công khai rằng cần sa có những lợi ích chữa bệnh, bởi vì họ vốn đang làm việc đó bất hợp pháp. Và bởi vì mọi người đều sợ, toàn bộ công cuộc phát triển hiện đang bị cản trở.  

Điều này có vẻ là một nỗi xấu hổ cho cả quốc gia.

Khi chương trình cần sa y tế bắt đầu tại Czechia một vài năm trước, mọi người đều nói rằng chúng ta nên thông tin cho người dân biết về những khuynh hướng sử dụng cần sa cho mục đích y tế. Ở Châu Âu, mọi người đều có thể học hỏi từ các chuyên gia của chúng ta và cả quốc gia đã có thể thu được những lợi ích khổng lồ, thành công về kinh tế và kể cả việc tăng cường uy tín trên cấp độ quốc tế. Nhưng thay vào đó, chúng ta lại cố ý – có lẽ do sự vô minh – phá hoại và tiêu diệt mọi thứ. Ngày nay cần sa y tế đã lan rộng ra một cách có hệ thống tới những nước xung quanh, ví dụ như láng giềng Đức, nơi mà chỉ một vài năm nữa thôi sẽ bước tới được nơi mà chúng ta đã đặt chân tới trước tiên. Và cuối cùng thì, chúng ta sẽ phải chấp nhận học hỏi mọi thứ từ những nước bạn bên bờ Tây – với một cái giá cao hơn – thay vì việc họ phải học hỏi từ chúng ta.     

Nói chúng thì, tôi khá là lạc quan, tôi dự đoán một tương lai tốt đẹp. Chúng ta đang chứng kiến cách mà làm thế nào, trong một vài năm nữa, các bộ luật chống lại cần sa sẽ bị dẹp bỏ trên phạm vi toàn cầu, và những quốc gia nào trong quá khứ đã thiết lập, củng cố một sự đàn áp vô nghĩa sẽ phải thừa nhận rằng cuộc chiến với cần sa đang dần đi tới hồi kết. Nhiều quốc gia khác nhau đang thảo luận về việc quá trình hợp pháp hóa cần sa nên diễn ra như thế nào, và người dân nên được tiếp cận với những thứ gì. Tôi tin rằng nó sẽ được hợp pháp trên toàn nước Mỹ trong vài năm tới thôi. Kể cả nếu việc này bị trì trệ dưới nhiệm kỳ của ông Trump, phong trào cần sa ở đó đã phát triển quá mạnh và không thể bị ngăn chặn được nữa. Thêm vào đó, những bang hợp pháp hóa cần sa giải trí lẫn y tế, đều đã và đang nhận thấy toàn những kết quả tích cực. Họ đang dần dần ngộ ra rằng việc hợp pháp hóa là tốt hơn và lợi ích hơn đối với cộng đồng về mọi mặt, so với chế độ cấm, thứ mà đã tồn tại từ những năm 1930.

Về Lukáš Běhal

Lukáš có một bằng cấp trong ngành Kinh tế, với trọng điểm là marketing từ trường Đại học Silesian ở Opava. Anh đã làm việc 6 năm tại hội chợ PVA Expo ở Praha-Letňany với cương vị Giám đốc Quan hệ đối ngoại. Năm 2010, anh đã tận dụng kinh nghiệm tổ chức những sự kiện lớn và niềm đam mê với cần sa để tổ chức Cannafest lần đầu tiên. Thêm vào đó, anh còn tổ chức một loại những hội thảo tại Praha, Los Angeles, and Montreal dưới cái tên EuroAmCBC, với mục đích kết nối những chuyên gia và kinh nghiệm từ Châu Âu về cần sa với những khu vực đang phát triển tại Bắc, Trung và Nam Mỹ. Anh sống độc thân, có 2 con. Trong vòng 5 năm qua, anh làm việc với cộng sự Nikol trong nhiều dự án khác nhau.   

Nguồn: Cannafest

Văn bản: Robert Veverka

Nhiếp ảnh: Tereza Jirásková

Dịch và biên soạn: Express

21/10/2018