Sự trỗi dậy (và nguy cơ?) của gai dầu Trung Quốc

Trung Quốc là nhà cung cấp gai dầu công nghiệp hàng đầu cho Hoa Kỳ, có nghĩa là sản phẩm “CBD hợp pháp tại 50 tiểu bang” mà người dân Mỹ đang sử dụng rất có thể đã được sản xuất từ dầu gai dầu Trung Quốc. Sự thống trị thị trường gai dầu của Trung Quốc có ý nghĩa gì đối với ngành công nghiệp gai dầu đang phát triển của Hoa Kỳ và sự an toàn của người tiêu dùng?

 

Trung Quốc có một sự kết nối mang tính văn hóa với loài cây cần sa/gai dầu từ hơn 3000 năm trước, vì vậy cũng không quá ngạc nhiên khi đất nước này đang có được vị thế gặt hái những thành quả kinh tế từ làn sóng phi hình sự hóa đối với cần sa đang dâng lên trên toàn cầu.

Nhưng báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin rằng một trong những lợi thế lớn nhất Trung Quốc đạt được trong thị trường cần sa quốc tế đang trên đà phát triển lại có một căn nguyên lịch sử gần đây hơn nhiều — đó là hoạt động nghiên cứu về thuốc men và vải sợi từ gai dầu trong thập niên 70 của thế kỷ trước nhằm hỗ trợ cuộc chiến của Trung Quốc đối với Việt Nam.

Theo SCMP:

Quân đội cần phát triển một loại vải có khả năng giữ cho binh lính sạch sẽ và khô ráo trong điều kiện ẩm ướt của Việt Nam, và gai dầu cung cấp loại sợi thoáng khí và kháng khuẩn. Các nghiên cứu khác đi vào khám phá những công dụng làm thuốc của loài thực vật này trên các bệnh viện dã chiến.

Hoạt động nghiên cứu đó đã đưa tới kết quả là quá nửa trong số hơn 600 bằng sáng chế tính trên toàn thế giới có liên qua đến loài thực vật này được nắm giữ bởi Trung Quốc, theo Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới. Điều này đã dấy lên những quan ngại trong nền công nghiệp dược phẩm phương Tây rằng chính phủ Trung Quốc hoặc các tập đoàn của quốc gia này có thể sẽ lợi dụng những rào cản về sáng chế.

Mặc dù Trung Quốc đã cấm hành vi sở hữu/tàng trữ cần sa vào năm 1985 khi đất nước này tham gia Công ước về các chất hướng thần, song lực lượng hành pháp tại đó đã làm ngơ trên diện rộng đối với hoạt động canh tác gai dầu của nông dân vẫn tiếp tục diễn ra. Đất nước này có một số vùng nhất định — đáng chú ý là tỉnh Hắc Long Giang gần biên giới với Nga — là nơi nông dân được pháp luật cho phép sản xuất gai dầu công nghiệp.

Tại những vùng đó, nông dân có thể thu lợi từ việc bán tất cả mọi bộ phận của cây gai dầu: thân cây đi đến các nhà máy sợi để sản xuất vải, lá cây đi đến các công ty dược phẩm để làm thuốc, và hạt giống được bán cho các hãng sản xuất thực phẩm để tạo ra dầu, đồ uống, và đồ ăn nhẹ.

Những vụ canh tác gai dầu đem lại “lợi nhuận thuần túy” cho nông dân – như chính lời họ nói. Với hơn 10.000 tệ thu về tính trên mỗi hecta gai dầu, lợi nhuận cao hơn rất nhiều so với các loại cây trồng khác như ngô.

Cũng nên lưu ý rằng tỉnh Hắc Long Giang — giống như nhiều vùng sản xuất gai dầu khác của Trung Quốc — không phải là nơi có khí hậu đặc biệt thuận lợi. Một lần nữa cũng chính tại đây, hoạt động nghiên cứu mở rộng đối với loài gai dầu của Trung Quốc đã mang tới một lợi thế.

Theo SCMP:

Trong hàng thập kỷ, các nhà nghiên cứu đã phát triển được nhiều giống lai đa dạng, không chỉ sống được mà còn tăng trưởng mạnh mẽ trong những môi trường phức tạp của Trung Quốc, từ những điều kiện vùng Cực tại Hắc Long Giang cho đến sa mạc Gobi Nội Mông hay vùng cận nhiệt đới của Vân Nam.

Nhưng toàn bộ điều này có ý nghĩa gì đối với cây cần sa/gai dầu tại Hoa Kỳ — nhà nhập khẩu gai dầu lớn nhất của Trung Quốc?

Tiến sĩ Luc C. Duchesne là một chuyên gia sinh hóa với 30 năm kinh nghiệm trong kinh doanh và khoa học. Ông tin rằng không những tầm cỡ rộng lớn của những bằng sáng chế liên quan đến cần sa/gai dầu do Trung Quốc sở hữu, mà còn cả chính bản chất của những bằng sáng chế ấy (các chế phẩm dược thảo toàn bộ cây và những tổng hợp cô đọng của các cannabinoid chủ yếu) có thể nắm giữ chìa khóa dẫn đến sự thống trị của Trung Quốc trong một thị trường cần sa y tế toàn cầu.

“Số lượng vượt trội của những bằng sáng chế do Trung Quốc nắm giữ cho thấy các ngành khoa học dược phẩm đang tiến hóa nhanh chóng tại Trung Quốc, vượt xa khả năng của phương Tây. Sự không đồng đều về quyền sở hữu ở cấp độ quốc gia đối với các sản trí tuệ đưa đến nhận định một sự mất cân bằng toàn cầu có thể xảy đến. Trong các bằng sáng chế của Trung Quốc, cần sa được sử dụng trong các chế phẩm thảo dược; trong khi các bằng sáng chế của phương Tây chú trọng đến những đặc tính của một hay nhiều trong số hơn 415 cannabinoid.” – Tiến sĩ Duchensne viết.

Tiến sĩ Duchense cũng nhắc đến lịch sử ngành châm cứu tại California, từ tình thế bị đặt ngoài vòng pháp luật bỗng xuất hiện khắp mọi nơi trong một thời gian ngắn ngủi, như một minh họa về việc các mô hình trị liệu của bệnh nhân có thể thay đổi nhanh chóng như thế nào. Ông nhìn thấy một trào lưu xã hội hướng tới những cách tiếp cận thuốc điều trị toàn diện hơn tại Hoa Kỳ đang chồng lấn lên sự chấp nhận đối với các loại thuốc cần sa đang ngày một phát triển trong nền văn hóa chính thống. Ông đi đến kết luận:

“Nguy cơ đã cận kề: Các loại thuốc truyền thống của Trung Quốc được phương tây hóa đang hiện diện trong những trạm phân phối thuốc cần sa gần nơi ở của các bạn.”

Có thể vì vậy mà đầu năm nay, nhà phân phối và cửa hàng kinh doanh sản phẩm CBD trực tuyến đầu tiên đã khai trương với trụ sở chính đặt tại Thượng Hải.

Hoa Kỳ có một ngành kinh doanh các sản phẩm gai dầu đang nở rộ, nhưng nhiều sản phẩm trong số đó được sản xuất từ Canada hoặc Trung Quốc bởi những giới hạn pháp lý đặt ra cho hoạt động canh tác nội địa. Các trang trại gai dầu của Hoa Kỳ cuối cùng đã trở lại cuộc đua vào năm 2014, nhưng họ vẫn còn một chặng đường dài để có thể đạt được địa vị nhà cung cấp nội địa chủ chốt, chưa kể đến những lực lượng thị trường toàn cầu như Canada và Trung Quốc.

Gạt sang một bên những quan ngại về kinh tế, hàng ngàn người dân Mỹ cũng đang tiêu thụ dầu gai dầu của Trung Quốc — cho dù họ có nhận ra điều đó hay không. Tồn tại những nguy cơ về sức khỏe nào đối với những người tiêu dùng cần sa đang sử dụng các sản phẩm CBD “hợp pháp tại 50 tiểu bang”?

Như đối với hầu hết mọi sự, điều đó còn tùy thuộc bạn đang đặt câu hỏi cho ai: Chẳng có gì ngạc nhiên khi những công ty sản xuất các sản phẩm CBD từ dầu gai dầu nói rằng nó hoàn toàn giống với loại dầu chiết xuất từ cần sa; những người khác nói rằng điều đó không những không đúng, mà dầu gai dầu có thể mang những vấn đề về độ an toàn và thậm chí không hợp pháp theo luật liên bang.

Project CBD, một tổ chức phi lợi nhuận đặt tại California có những xúc tiến cho hoạt động nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc CBD đã bày tỏ những quan ngại xung quanh việc sử dụng dầu gai dầu để chiết xuất CBD, họ dẫn ra những vấn đề về tích lũy sinh học ở gai dầu công nghiệp.

Theo Project CBD:

Gai dầu công nghiệp thường có hàm lượng CBD thấp hơn nhiều so với các giống cần sa giàu CBD, do vậy cần có một lượng gai dầu công nghiệp rất lớn để chiết xuất được một lượng nhỏ CBD. Điều này dấy nên một nguy cơ về những tạp chất do gai dầu là một tác nhân tích lũy sinh học — có nghĩa là loài cây này trong tự nhiên có đặc tính hút chất độc từ đất trồng.

Thêm vào đó, Project CBD nêu lên những quan ngại về tính hiệu quả của các sản phẩm chỉ chứa duy nhất CBD, dẫn ra những nghiên cứu xung quanh “hiệu ứng cộng hưởng” của cần sa trong điều trị bệnh tật.

Không chắc chắn liệu các sản phẩm CBD được làm từ dầu gai dầu Trung Quốc có bất kì nguy cơ nào hơn các sản phẩm CBD của Hoa Kỳ sản xuất từ gai dầu công nghiệp hay không. Nhưng xét đến những cơ hội đang gia tăng nhanh chóng trong tăng trưởng kinh tế xung quanh ngành gai dầu công nghiệp cũng như nhu cầu nhằm điều chỉnh và kiểm soát chặt chẽ hơn về độ an toàn của các sản phẩm CBD nội địa, có lẽ sẽ là khôn ngoan nếu Hoa Kỳ nghiêm túc mở rộng ngành công nghiệp gai dầu của họ.

Nguồn: cannabisnow