Hợp chất tìm thấy trong cần sa có thể điều trị được căn bệnh tâm thần phân liệt hiệu quả như thuốc chống rối loạn tâm thần, với tác dụng phụ ít hơn nhiều, theo một thử nghiệm lâm sàng sơ bộ
Nghiên cứu được thực hiện bởi Markus Leweke của Đại học Cologne tại Đức, nghiên cứu trên 39 người bị bệnh tâm thần phân liệt, đã được chuyển đến bệnh viện trong giai đoạn rối loạn tinh thần. 19 bệnh nhân đã được chữa trị với Amisulpride, một loại thuốc chống rối loạn tinh thần không được chấp thuận ở Mỹ, nhưng có thể dùng để so sánh với các loại thuốc khác.
Các bệnh nhân còn lại được sử dụng cannabidiol (CBD), một chất được tìm thấy trong cần sa được cho là có tác dụng xoa dịu và giảm lo âu. Không giống như thành phần chính trong cần sa là chất THC có thể gây rối loạn tâm lý và có thể không tốt cho bệnh tâm thần phân liệt, CBD có tác dụng chống rối loạn tâm lý, dựa theo những nghiên cứu trước đây ở cả con người và động vật.
Cả bệnh nhân và các nhà khoa học không biết ai sử dụng loại thuốc nào. Khi kết thúc 4 tuần thử nghiệm, cả hai nhóm đã cho thấy sự cải thiện đáng kể các triệu chứng lâm sàng tâm thần phân liệt của họ, và không có sự khác biệt giữa những người dùng CBD hoặc Amisulpride.
Tham khảo thêm: “Các mối quan hệ phức tạp giữa cần sa và bệnh tâm thần phân liệt”
Kết quả thật bất ngờ” Daniele Piomelli nói, giáo sư dược học tại Đại học California-Irvine và là đồng tác giả của nghiên cứu. “CBD không chỉ hiệu quả như thuốc chống rối loạn tinh thần tiêu chuẩn mà nó còn không có các tác dụng phụ như các loại thuốc chống rối loạn tinh thần hay có”
Các loại thuốc chống rối loạn tinh thần thường có thể gây rối loạn và tàn phá khả năng vận động, đôi khi là vĩnh viễn, nó cũng có thể làm giảm khả năng vận động và cảm xúc tích cực của người sử dụng. Thế hệ mới của thuốc chống rối loạn tinh thần cũng thường dẫn đến tình trạng người dùng bị tăng cân và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Những tác dụng phụ từ lâu đã được biết đến là một trở ngại lớn để điều trị.
Trong nghiên cứu của nước Đức, được công bố trực tuyến trong tháng 3 của tạp chí Translational Psychiatry, tăng cân và vấn đề về vận động đã biểu hiện ở những bệnh nhân sử dụng Amisulpride nhưng ở những bệnh nhân sử dụng CBD thì không.
Những phát hiện thú vị nên kích thích thêm nhiều nghiên cứu, theo lời của bác sỹ John Krystal, Trưởng khoa Tâm Thần Học tại Đại học Yale – Trường chuyên về dược liệu, người không liên quan đến nghiên cứu này. Ông đã lưu ý rằng CBD không chỉ có nhiều công dụng mà còn dường như hoạt động tốt hơn ở căn bệnh tâm thần phân liệt, căn bệnh được gọi là “triệu chứng tiêu cực” nổi tiếng là rất khó điều trị.
Triệu chứng tiêu cực bao gồm sự tránh tiếp xúc với cộng đồng, không có cảm xúc tích cực và thiếu vận động thường xảy ra trong căn bệnh tâm thần phân liệt. Từ khi các loại thuốc chống rối loạn tinh thần hiện tại có thể gây ra các vấn đề tương tự, tuy nhiên, chưa rõ ràng là CBD tốt hơn Amisulpride trong việc điều trị những triệu chứng này, hay đơn giản là CBD có nhiều công hiệu hơn.
Tham khảo thêm: Những người “stoned” lái xe có gấp đôi khả năng tử vong trong tai nạn ô tô
Tuy nhiên, các nghiên cứu mới giúp làm sáng tỏ những điều phức tạp của hệ thống cannabinoid tự nhiên của não bộ và cách mà CBD có thể hoạt động để làm giảm bớt các triệu chứng tâm thần phân liệt. Những năm trước đây, Piomelli và các đồng nghiệp của ông đã phát hiện ra rằng những người bị tâm thần phân liệt có nồng độ anandamide – một chất truyền dẫn thần kinh để kích hoạt các thụ thể cùng kích hoạt bằng THC – trong dịch não tủy của họ, cho rằng họ có nó với nồng độ cao hơn trong não.
Sự khác biệt là rất lớn, “mức anandamide cao hơn 9 lần ở những người tâm thần phân liệt cao hơn sự kiểm soát tinh thần khỏe mạnh“, Piomelli nói.
Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng tỷ lệ triệt thoái của anandamide sẽ liên quan với mức độ ảo giác và hoang tưởng của bệnh nhân: nếu não của bệnh nhân có quá nhiều anandamide thì bệnh trạng của họ sẽ diễn tiến xấu hơn. Những suy nghĩ nảy ra, trong bản chất, những người bị tâm thần phân liệt liên tục “high” theo lượng THC tự nhiên của họ.
Nhưng những gì mà các nghiên cứu thực sự tìm thấy là ngược lại: “Những gì bạn nhận được không phải là một mối tương quan tích cực, nhưng sẽ là một trong những tiêu cực. Lượng anandamide càng cao, các triệu chứng sẽ càng giảm đi”, Piomelli nói.
Lúc đầu nó dường như không có ý nghĩa gì nhiều, nhưng nghiên cứu ở cả động vật và người hiện nay cho thấy rằng anandamide là một thuốc giảm stress tự nhiên và chống rối loạn tinh thần.
Tham khảo thêm: Nghiên cứu “hút cần sa không có liên quan đến việc tổn hại phổi”
Nghiên cứu mới khẳng định rằng CBD làm thuyên giảm các triệu chứng của bệnh nhân, mức anandamide tăng trong thí nghiệm. “Nó giống như anandamine là một phân tử tín hiệu đã tiến hóa để giúp chúng ta đối phó với sự căng thẳng”, Piomelli nói thêm, “Trong não, tất cả mọi thứ dường như có liên quan đến cách làm giảm stress. Nó có thể làm giảm sự lo lắng và giảm các phản ứng căng thẳng. Nó có liên quan đến căng thẳng gây ra tác dụng giảm đau (khi bạn hết cảm thấy đau trong khi chiến đấu hay chạy trốn). Đây là tất cả các cơ chế để giúp chúng ta ngăn chặn (những hậu quả tiêu cực liên quan đến căng thẳng”.
“Nếu tiến sỹ Piomelli đúng, vậy thì não chúng ta rất nhạy cảm đối với sự thay đổi mức anandamide”, Krystal nói.
Điều này đặt ra một câu hỏi khác. Tuy nhiên, THC tự bắt chước anandamide. Nếu mức cao của anandamide hữu ích cho bệnh tâm thần phân liệt, tại sao hút cần sa tăng cường trạng thái tâm thần?
Đây là điểm vấn đề trở nên phức tạp. THC không chỉ bắt chước anandamide mà còn bắt chước các cannabinoid, 2-AG, chất phù hợp với các thụ thể tương tự và phổ biến hơn. “2-AG gấp 200 lần anandamide trong não” Piomelli nói, “Cuối cùng, sự phức tạp là 2-AG có một cụm toàn bộ các hiệu ứng. Anandamide có hiệu ứng hoàn toàn khác nhau, thậm chí đôi khi tác động ngược lại. Đó là lý do tại sao với THC, bạn nhận được một mớ hỗn độn lớn hơn”.
Tham khảo thêm: Cần sa có thể vừa kích hoạt và kiểm soát các rối loạn về tâm lý
Vấn đề thêm phức tạp nữa, khi những người hút cần sa lâu ngày tạo ra khả năng chịu đựng với THC, nó có thể điều chỉnh xuống toàn bộ hệ thống, làm cho khó hơn việc cho anandamide có tác dụng tích cực. Điều này có thể là lý do tại sao một số nghiên cứu thấy rằng những người bị tâm thần phân liệt đã từng hút cần sa trở nên tồi tệ hơn.
Vậy trường hợp nào dùng CBD là phù hợp? Nó không được tích hợp vào một thụ thể như THC, hoặc đánh lừa bộ não rằng nó nhận được thêm anandamide hoặc 2-AG. “Những gì mà CBD có thể làm là ngăn chặn anandamide khỏi bị phá hủy”, Piomelli nói. Điều đó cho phép các chất phát huy tác dụng giảm stress và chống rối loạn tinh thần của nó trong não lâu hơn, mà không gây tác động tiêu cực của THC.
Nếu nhân rộng, kết quả cho thấy rằng CBD có thể ít nhất hiệu quả như thuốc để điều trị tâm thần phân liệt, không có tác dụng phụ nghiêm trọng mà làm cho bệnh nhân bất đắc dĩ phải dùng thuốc. Điều mấu chốt ở đây: “Vấn đề với CBD là thật khó để phát triển cho một loạt các lý do ngớ ngẩn”, Piomelli nói.
Bởi vì nó được tìm thấy từ cần sa, có những vấn đề chính trị rõ ràng xung quanh việc sử dụng nó. Chiết xuất nó từ thực vật cũng đắt. Nhưng rào cản lớn nhất có thể là CBD là một hợp chất tự nhiên và do đó không thể được cấp bằng sáng chế như tìm ra một loại thuốc mới. Điều đó có nghĩa là mặc dù khả năng có thể bán chạy loại thuốc chống loạn thần kinh như một siêu phẩm như hiện tại của họ, các công ty dược phẩm không có khả năng để phát triển nó – một thực tế đặc biệt ấn tượng khi bạn xem xét rằng mỗi nhà sản xuất chính của thuốc chống rối loạn tinh thần thế hệ mới của Mỹ cho đến nay đã chi ra hàng trăm hoặc hàng tỷ đô là tiền phạt cho việc quảng bá những loại thuốc này, tuy nhiên họ vẫn đạt được lợi nhuận khổng lồ.
Tham khảo thêm: Tình trạng chống lại lệnh cấm “muối tắm” và “cần sa giả – cỏ Mỹ”
Ghi chú: GW Pharmaceuticals gần đây đã đăng ký bằng sáng chế thuốc Sativex (được điều chế từ cây cần sa tự nhiên có tỉ lệ THC:CBD = 1:1 và công ty dược MMJ Phytotech gần đây đã đăng ký bằng sáng chế cho loại thuốc CBD pills – chiết xuất từ cây cần sa, hiện đang được bán hợp pháp tại Châu Âu. Đây là hai công ty dược đầu tiên đã “phá luật”.
Piomelli và những người khác đang làm việc để phát triển các phiên bản tổng hợp của CBD mà có thể tránh những cản trở như vậy. “Chúng tôi có một và đang hy vọng sẽ có những bước tiến triển trong tương lai gần”, ông nói.
Đối với những người bị tâm thần phân liệt và gia đình họ, tất nhiên có thể sẽ phẫn nộ rằng các vấn đề không khoa học như chính sách cần sa và các vấn đề về bằng sáng chế có thể là trở ngại trong con đường của phương pháp điều trị có tiềm năng có thể được phục hồi. Trong khi nó có thể là những kết quả nghiên cứu có thể không được giữ tiếp tục hay các nhà nghiên cứu có thể khám phá ra các vấn để liên quan đến việc sử dụng lâu dài của CBD, thật khó để tưởng tượng rằng họ có thể làm những gì tồi tệ mà bệnh nhân đã phải trải nghiệm.
Link tham khảo về thử nghiệm chữa trị bệnh tâm thần phân liệt bằng cây cần sa của giáo sư Piomelli, Trưởng khoa Tâm Thần Học của Đại học California-Irvine : https://www.thefix.com/content/pot-compound-treats-schizophrenia-few-side-effects91717
Dịch giả: Tony
Đơn Vị Tài Trợ: