Tính linh hoạt và tính bền vững của cây gai dầu - cơ hội lớn cho các nước đang phát triển

Gai dầu là một loại cây tuyệt vời. Mọi bộ phận của cây đều được ứng dụng. Cây gai dầu cũng được biết đến nhờ khả năng hấp thụ nhiều carbon dioxide trên mỗi ha so với hầu hết các loại cây trồng khác. Được trồng hàng nghìn năm, loại cây thân thiện với môi trường này có thể được sử dụng trong các sản phẩm thực phẩm, nhiên liệu sinh học, dệt may và thậm chí cả vật liệu xây dựng.

Khi nhận thức về lợi ích của cây gai dầu tăng lên, thị trường toàn cầu có thể đạt 18,6 tỷ đô la vào năm 2027 – gần gấp bốn lần so với năm 2020, một báo cáo mới của UNCTAD cho biết.

Marco Fugazza, một nhà kinh tế của UNCTAD và là một trong những tác giả của báo cáo cho biết: “Thị trường gai dầu đang phát triển mang lại những cơ hội kinh tế quan trọng mà tất cả các quốc gia có thể tận dụng, đặc biệt là các nước đang phát triển. Là một loại cây mang lại khả năng tái tạo, bền vững, điều này có ý nghĩa lớn đối với những quốc gia cố gắng thúc đẩy nền kinh tế của họ đồng thời bảo vệ môi trường,”

Khoảng 40 quốc gia đã sản xuất khoảng 275.000 tấn cây gai dầu công nghiệp thô hoặc sơ chế vào năm 2019, theo số liệu thống kê mới nhất. Nhưng chỉ bốn quốc gia chiếm hơn một nửa sản lượng toàn cầu. Trung Quốc dẫn đầu, tiếp theo là Pháp, Canada và Hoa Kỳ.

Gieo hạt phát triển

Thị trường gai dầu công nghiệp đang phát triển mở ra cơ hội kinh tế cho các nước đang phát triển. Báo cáo cho biết: “Do tính linh hoạt và đặc điểm chức năng của nó, thị trường gai dầu công nghiệp có tiềm năng to lớn trong nông nghiệp, dệt may, tái chế, ô tô, đồ nội thất, thực phẩm và đồ uống, giấy, vật liệu xây dựng và mỹ phẩm”.

Cây gai dầu có thể phát triển ở nhiều vùng khí hậu và điều kiện khác nhau ở hầu hết các nơi trên thế giới. Không chỉ thế, việc trồng cây gai dầu giúp bổ sung dưỡng chất cho đất bằng và loại bỏ kim loại nặng hay các chất gây ô nhiễm khác.

Vì tất cả các bộ phận của cây – rễ, hoa, quả, thân và lá – đều có thể được sử dụng nên việc trồng cây gai dầu sẽ dẫn đến ít chất thải và ít gây ô nhiễm hơn nhiều so với các loại cây trồng khác. Ở Châu Phi, 80% hoặc nhiều hơn tổng khối lượng của cây bông bị đốt hoặc thải bỏ, gây ô nhiễm nặng. Ở Ấn Độ, khói mù mịt bao trùm khắp đất nước vào mỗi mùa thu khi nông dân đốt những cánh đồng bông gây ô nhiễm không khí và nhiều hệ luỵ sức khoẻ khác. Bằng cách khai thác tất cả các bộ phận của cây gai dầu, các nước đang phát triển có thể xây dựng chuỗi sản xuất bền vững góp phần tăng trưởng ở khu vực nông thôn và thúc đẩy đa dạng hóa kinh tế.

Báo cáo cho biết: “Trồng cây gai dầu có thể giúp tối đa hóa việc sử dụng đất và cũng có thể góp phần tăng thu nhập cho nông dân và cộng đồng nông thôn”.

Hành động cần thiết để gặt hái phần thưởng

Để giúp các quốc gia khai thác lợi ích kinh tế và môi trường của cây gai dầu công nghiệp, UNCTAD khuyến nghị:

Tất cả các quốc gia nên làm rõ tình trạng pháp lý của cây gai dầu so với cần sa
Chính phủ và ngành công nghiệp nên hiểu làm thế nào sản xuất có thể bị hạn chế bởi các quy tắc của thị trường xuất khẩu tiềm năng
Các nước đang phát triển nên thúc đẩy hợp tác khu vực để thiết lập chuỗi giá trị khả thi và bền vững cho cây gai dầu dựa trên cách tiếp cận toàn bộ nhà máy
Trong hầu hết các trường hợp, các nước đang phát triển nên lập kế hoạch dựa trên mạng lưới nông dân và doanh nghiệp địa phương có thể cung cấp dịch vụ sơ chế và gai dầu thô
Các quốc gia nên xác định và áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng để dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế và cũng thúc đẩy các sản phẩm chất lượng cho thị trường trong nước
Để đảm bảo số liệu thống kê thương mại chính xác hơn, tất cả các bên liên quan nên đưa một tập hợp tiêu biểu hơn các sản phẩm liên quan đến cây gai dầu vào phân loại quốc tế, ưu tiên hạt và dầu

Báo cáo của UNCTAD cho biết: “Với việc canh tác dễ dàng và tiềm năng kinh tế và môi trường rộng lớn, trồng cây gai dầu công nghiệp có thể là con đường phía trước cho sự phát triển của chuỗi giá trị bền vững tại thị trường địa phương và khu vực đối với nhiều nước đang phát triển”.

Nguồn: https://unctad.org/