Hệ thống Endocannabinoid – Một khái quát dễ hiểu cho người mới

Bạn có bao giờ thắc mắc rằng THC hoạt động như thế nào? Tình cờ làm sao, nó lại có hình dạng tương tự với một hợp chất mà cơ thể chúng ta tạo ra một cách tự nhiên. Nhờ vào hình dạng của nó, THC có khả năng kết nối với một mạng lưới bên trong cơ thể chúng ta – được gọi là hệ thống endocannabinoid. Chính sự kết nối này đã mang đến cho THC những hiệu ứng tác động lên tâm trí. Nhưng hệ thống endocannabinoid là gì và nó có tác động ra sao? Để giúp các bạn rõ hơn, chúng tôi đã soạn ra một bài hướng dẫn thuận tiện dành cho những người mới bắt đầu tìm hiểu.

Hệ thống Endocannabinoid (ECS) là gì?

Photo credit

Cụm từ Hệ thống Endocannabinoid system (ECS) dùng để chỉ một tập hợp những những thụ thể tế bào và những phân tử đối ứng. Bạn có thể xem thụ thể tế bào như những chiếc khóa nhỏ trên bề mặt tế bào vậy. Chìa khóa để mở những chiếc khóa ấy là các phân tử hóa chất được gọi là chất chủ vận. Mỗi khi một chất chủ vận kết nối với một tế bào, nó truyền phát một thông điệp, đưa ra định hướng cụ thể cho tế bào ấy.

Hệ thống Endocannabinoid là tên gọi cho một loạt những thụ thể tế bào có đáp ứng với một số loại chất chủ vận nhất định. Hai thụ thể tế bào chủ chốt tạo nên hệ thống endocannabinoid là Thụ thể Cannabinoid 1 (CB1) và Thụ thể Cannabinoid 2 (CB2). Chìa khóa để mở các thụ thể này là các endo-cannabinoid (cụ thể là anandamide và 2-AG).

Các endocannabinoid giống như chất THC tự nhiên của cơ thể vậy. Trên thực tế, các endocannabinoid được đặt tên theo chữ cannabis-cần sa, bởi vì nhờ những nghiên cứu về cần sa mà các nhà khoa học đã khám phá ra hệ thống nội sinh lớn nhất cơ thể này nên họ đã đặt tên hệ thống này như thế. Endo có nghĩa là bên trong/nội sinh, và cannabinoid dùng để chỉ một hợp chất kết hợp vừa vặn với các thụ thể cannabinoid..

Có hai phân tử endocannabinoid chủ yếu, được đặt tên là Anandamide và 2-AG. Hài hước thay, lẽ ra các nhà khoa học đã không phát hiện ra anandamide nếu không nhờ có THC. Hợp chất THC có tác động lên tâm trí lần đầu tiên được phát hiện bởi nhà khoa học người Israel Raphael Mechoulam từ thập niên 60 của thế kỉ trước. Phát hiện của ông đã nhanh chóng khơi mào cho hàng loạt nghiên cứu để tìm hiểu cách thức vận hành của THC, và liệu rằng cơ thể của chúng ta có sản xuất ra một hợp chất tương tự như vậy hay không.

Hơn hai thập niên kể từ khi cuộc tìm kiếm bắt đầu, anandamide đã được tìm thấy. Song, khi đã phân tách được chất này, họ gặp phải một thách thức mới. Nên đặt tên cho nó là gì. Các nhà khoa học tìm đến thư tịch Sanskrit. Anandamide bắt nguồn từ chữ Ananda trong tiếng Sanskrit, có nghĩa là khánh hỷ/niềm vui lớn. Vậy là về cơ bản, anandamide có nghĩa là phân tử mang niềm vui lớn.

Hệ thống Endocannabinoid có tác động gì?

Các thụ thể cannabinoid được tìm thấy khắp trong cơ thể, và chúng có những chức năng rất đa dạng. Tuy nhiên, có những thụ thể nhất định lại tập trung với mật độ cao hơn ở riêng một số vùng. Các thụ thể CB1 tập trung rất đông đảo trong hệ thống thần kinh trung ương. Các thụ thể CB2 thường được thấy hơn trong các tế bào miễn dịch, trong đường ruột, và trong hệ thống thần kinh ngoại biên.

Sự đa dạng về vị trí của các thụ thể chỉ ra tầm quan trọng của chúng trong sự vận hành thường nhật của cơ thể. Chúng giúp điều chỉnh các yếu tố sau đây:

Endocannabinoid là các chất truyền tin, thông báo cho cơ thể biết khi nào khởi động hay ngừng những quá trình này. Chúng giúp duy trì sự cân bằng tối ưu trong cơ thể, còn được gọi là sự cân bằng nội mô. Khi hệ thống endocannabinoid bị đứt đoạn, bất kì một trong những hoạt động nào kể trên đều có thể bị mất cân bằng. Sự rối loạn điều chỉnh trong hệ thống endocannabinoid được cho là góp phần gây nên một loạt bệnh tật, bao gồm hội chứng đau cơ xơ hóa (fibromyalgia) cho đến hội chứng ruột kích thích.

Lý thuyết bệnh học hệ thống endocannabinoid được đặt tên là Sự thiếu hụt Endocannabinoid lâm sàng. Quan điểm rất đơn giản: Khi cơ thể không sản xuất đủ lượng endocannabinoid hoặc không thể điều chỉnh chúng đúng cách, chúng ta sẽ dễ có khả năng mắc phải những căn bệnh có ảnh hướng đến một hay một vài chức năng được liệt kê ở trên.

Các Endocannabinoid từ đâu đến?

Photo credit

Nếu cơ thể bạn không thể sản xuất đủ lượng endocannabinoid, bạn có thể sẽ gặp những rắc rối đấy. Nhưng dù sao đi nữa, các endocannabinoid đến từ đâu vậy? Câu hỏi này cũng lại có một đáp án đơn giản: Chế độ ăn uống.

Cơ thể bạn tạo ra các endocannabinoid nhờ sự giúp đỡ của các acid béo. Acid béo Omega-3 đặc biệt rất quan trọng trong hoạt động này. Nghiên cứu gần đây trên động vật đã tìm thấy một mối liên hệ giữa chế độ ăn nghèo các acid béo Omega-3 và sự biến đổi tâm trạng có thể có nguyên nhân từ sự điều chỉnh yếu kém các endocannabinoid.

May mắn thay, hạt gai dầu là một nguồn dồi dào các acid béo Omega-3. Tuy nhiên, các loại cá như cá hồi hay cá mòi lại tạo ra một dạng Omega-3 dễ dàng để cơ thể hấp thu hơn.

(*) Ghi chú: Hạt gai dầu & dầu gai dầu ép lạnh có thể mua tại website www.hatgaidau.com

Thông tin thêm ngoài các thụ thể tế bào

Photo credit

Các thụ thể cannabinoid là những gì chúng ta thường liên tưởng tới hệ thống endocannabinoid. Nhưng hệ thống endocannabinoid phức tạp hơn thế. Các enzyme cũng đóng một vai trò thiết yêu trong quá trình này. Theo một nghĩa nào đó, các enzyme có phần giống như Pacman vậy. Chúng nuốt ngấu nghiến các hợp chất, và rồi nhả ra những hợp chất đã bị chúng biến đổi. Trong hệ thống endocannabinoid, các enzyme phá vỡ các endocannabinoid còn sót lại.

Đến lượt tinh dầu CBD không có tác động tâm lý vào cuộc. Trong khi THC kết nối với các thụ thể cannabinoid một cách trực tiếp, CBD thì không như vậy. Thay vào đó, nó phô bày phép màu của mình trên một enzyme. Loại enzyme còn đang trong tranh luận ấy được gọi là FAAH, và nó chịu trách nhiệm lấy các anadamide dư thừa ra khỏi chu trình.

CBD làm ngưng hoạt động này lại. THC hoạt động bằng cách mô phỏng các endocannabinoid của chính cơ thể, còn CBD làm gia tăng số lượng các endocannabinoid trong hệ thống.

Bạn nghĩ sao về hệ thống endocannabinoid? Hãy chia sẻ những suy nghĩ của bạn với chúng tôi trên mạng xã hội hoặc tại phần bình luận bên dưới. Rất mong nhận được ý kiến từ các bạn!