Hiệp hội Đa xơ cứng ước tính mỗi tuần tại Mỹ sẽ có 200 người phát hiện ra rằng họ mắc bệnh Đa xơ cứng (hay MS – cách gọi phổ biến hơn của căn bệnh). Trong số các bệnh nhân ấy, có Jabe Couch, một người cha/người chồng đến từ Tây Bắc Thái Bình Dương. Ít có căn bệnh nào dai dẳng và càng lúc càng gây suy nhược như MS. Căn bệnh này gây tổn thương não bộ, cột sống, và ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của cơ thể. Bệnh khi được chẩn đoán có thể kèm theo những tổn thương nghiêm trọng.
“Chạy bộ. Tôi đã rất thích chạy,” Couch kể lại. Nhưng sau khi bị chẩn đoán mắc MS ở tuổi 23, lối sống năng động từ trước của anh dường như sắp phải kết thúc. “Không chỉ là tôi không còn chạy được nữa, có lẽ tôi sẽ phải gắn liền với một chiếc xe lăn cho đến hết phần đời còn lại.” Anh nhớ lại ngày các bác sĩ đưa anh đi chụp cộng hưởng từ và cho biết rằng hệ miễn dịch của anh đã bắt đầu chuyển sang chế độ tấn công.
Mặc dù MS đã được các bang rộng rãi công nhận là một bệnh phù hợp điều trị bằng cần sa y tế, Couch đã không hề muốn sử dụng loại thảo dược mà từ lâu anh vốn cho là gắn liền với “những kẻ lười biếng phê pha.” Tuy nhiên, đến cuối cùng trong anh đã có một sự thay đổi sâu sắc.
Điều gì gây ra Đa xơ cứng và liệu có những lựa chọn trong điều trị hay không?
MS không lây và cũng không di truyền trực tiếp. Hiện nay các nhà khoa học đang có những tiến bộ trong việc xác định những yếu tố đa dạng, được hi vọng sẽ có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán MS sớm hơn và điều trị hiệu quả hơn. Mặc dù vậy, các lựa chọn để điều trị còn rất nghèo nàn.
Các bác sĩ đã kê đơn cho Couch 16 loại thuốc khác nhau, trong đó không có loại nào là thuốc đặc trị MS cả. “Họ đã cho tôi cả một đống thuốc đủ loại,” anh nhớ lại. “Valium dành cho chứng lo âu. Percocet và OxyContin để giảm đau. Ritalin [một loại thuốc gây hưng phấn] để tránh tình trạng gà gật.” Couch kể tiếp, “Các loại steroid. Các loại thuốc chống suy nhược. Các loại thuốc cho những cơn co thắt và những vấn đề về tiêu hóa. Và rồi, các loại thuốc để điều trị tương tác thuốc!”
Tôi đã hỏi Couch vì sao anh không cân nhắc việc sử dụng cần sa, khi đó đã hợp pháp tại Oregon quê anh.
“Đời nào! Tôi đã lớn lên với đủ thứ tuyên truyền. Cần sa rất nguy hiểm, chẳng nhẽ khi đó chính quyền đã dối trá hay sao? Cần sa được xếp vào loại ma túy danh mục I – hệt như heroin vậy!” Couch đáp.
Nhưng các loại thuốc Couch được kê đơn đã không mấy hiệu quả, và đã gây ra những phản ứng phụ nghiêm trọng như co giật. Và chúng cũng đắt tiền nữa – “$10.000 mỗi tháng,” anh nói. Và mặc dù bảo hiểm có chi trả một phần, anh cho biết thêm rằng “Các khoản được bảo hiểm cùng chia sẻ vẫn giống như một sự gia hạn thế chấp vậy.”
Chẳng bao lâu, từ một thanh niên Oregon năng động, không dùng thuốc, Couch đã trở thành – như anh nói – “một kẻ say sưa đúng nghĩa và ‘cắn thuốc’ triền miên.” Bị mắc nghiện, anh đã từng nuốt những viên thuốc ấy cùng với một loại đồ uống lạnh. Mặc dù phải ngồi trên xe lăn, “tôi cảm thấy mình như đang phiêu diêu trên một đường cao tốc ở tốc độ 150 dặm/giờ, đích đến là một nơi chốn thật sự tệ hại nào đó. Cuộc đời là một vòng xoáy, tuột khỏi kiểm soát.”
Sự trầm cảm đã trở nên tồi tệ hơn. Cùng với đó, xuất hiện những ý nghĩ tự sát. Tình trạng rất tồi tệ, Couch còn nhớ vợ anh đã phải luôn đảm bảo rằng trong nhà không được có các loại vũ khí súng ống.
Câu chuyện của Couch không phải là duy nhất. Hơn 400,000 người tại Mỹ (và 2.5 triệu người trên thế giới) hiện đang phải sống chung với MS. Một nửa trong số đó sẽ bị trầm cảm và có khả năng tự tử cao gấp đôi so với mặt bằng dân số.
Cần sa có thể sử dụng như một cách điều trị Đa xơ cứng hay không?
Vì đa xơ cứng là một căn bệnh ngày càng tiến triển, mọi điều vốn sẽ chẳng có gì tốt lành hơn cho Couch cả. Thế rồi một ngày nọ sau khi đi làm về, một người bạn đã mời anh hút một hơi cần sa. Couch lưỡng lự, và rồi cha của anh đã nói, “Con có gì để mất đâu?” Cần sa đã có tác dụng ngay lập tức. Nó không chữa lành hết mọi thứ trong một lần, nhưng như anh nhớ lại, “Tôi đã cảm thấy như thể một khối nặng đã được nhấc đi vậy.”
Một số lượng đáng kể những bằng chứng dẫn đến ý kiến rằng các loại thuốc có gốc CBD và THC có thể được sử dụng để điều trị chứng co thắt cơ gắn liền với căn bệnh đa xơ cứng, nhưng hầu hết các nghiên cứu chỉ tập trung vào các dẫn chất tổng hợp nhân tạo. Ít có ai đã nghiên cứu cần sa (mọi bộ phận của cây) hay nhiều những triệu chứng gắn liền khác với MS. Tuy nhiên, dường như cần sa có tác dụng với các triệu chứng sau đây:
- Cơn đau và rối loạn giấc ngủ: Theo một thí nghiệm “kim bản vị” trong đó chiết xuất cần sa (toàn bộ cây) (dạng xịt màng nhầy khoang miệng tỉ lệ 1:1 THC:CBD), loại thuốc nguồn gốc cần sa này đã có tác dụng gấp đôi loại giả dược điều trị cơn đau, và gấp ba lần trong tác dụng điều chỉnh giấc ngủ.
- Các vấn đề liên quan đến viêm nhiễm: Sự viêm mô thần kinh là phổ biến vì các tế bào tấn công vào hệ thống thần kinh trung ương. Tác dụng chống viêm đã được chính thức khẳng định của cần sa có thể giúp nhiều cho các bệnh nhân MS.
- Co thắt cơ: Một bài đánh giá có hệ thống năm 2014 đã cung cấp các bằng chứng có giá trị rằng các loại thuốc có gốc cần sa rất có tác dụng trong điều trị các dạng co thắt cơ.
- Đau khoang bụng: Nhiều nhà khoa học tin rằng các tinh dầu cần sa (cannabinoids) giúp kiểm soát phản xạ đường ruột và các vấn đề về dạ dày. Theo một khảo sát được thực hiện bởi nhà nghiên cứu người Scotland Roger Pertwee, 51-60% trong số những người hồi đáp cho biết một sự giảm bớt nhu cầu đại tiện, 44% số người giảm đại/tiểu tiện không kiểm soát, và 30% bớt chứng táo bón.
- Các vấn đề về tâm trạng: Hầu hết các bệnh nhân MS sẽ trải qua trầm cảm hoặc ít nhất là những vấn đề dai dẳng về tâm trạng. Khảo sát của Pertwee cho thấy hơn 90% bệnh nhân MS cho biết cần sa tự nhiên có tác dụng cải thiện tâm trạng.
Cần sa và điều trị Đa xơ cứng, và Chàng trai năm xưa trở lại
Quả là một quãng đường dài đối với Couch, nhưng ngày hôm nay anh đang hạnh phúc hơn bao giờ hết. Kể từ khi cần sa được đưa vào liệu pháp điều trị MS của anh, Couch đã dẫn dần cai được gần như tất cả mọi loại thuốc kê đơn. Anh dành thời gian chăm sóc vườn tược, không chỉ tự trồng cần sa ( thuộc một giống Jack Herer) mà còn các loại rau quả khác nữa.
Couch có nhiều cách thức sử dụng thuốc cần sa cho bản thân. Buổi tối, anh thích ăn bánh quy có thành phần cần sa indica để ngủ ngon. Ban ngày, anh thường cho thêm bơ có chứa CBD vào món trứng rán hoặc hút (bằng bình hóa hơi) các giống cần sa có tác dụng giảm mệt mỏi và tăng sinh khí. Đặc biệt hơn nữa, Couch quả quyết rằng không những căn bệnh MS của anh đã ngừng phát triển, kết quả chụp cộng hưởng từ còn cho thấy các dấu hiệu căn bệnh đang thuyên giảm.
Nhưng điều tốt lành nhất của cần sa là gì? “Nhiều năm rồi, mặt tôi bị tê dại đến nỗi không còn cảm giác gì nữa,” Couch tâm sự. “Một ngày nọ, sự tê dại bắt đầu giảm bớt. Lúc đó, tôi đang hôn vợ mình, và tôi có thể cảm nhận khuôn mặt mềm mại của cô ấy chạm vào mặt tôi. Quá vui sướng, tôi đã bật khóc. Đó là một trong những ngày đẹp nhất trong đời tôi.”
[1] http://www.nationalmssociety.
[2] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
[3] https://www.sciencedaily.
[4] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
Nguồn: Leafly
Dịch giả: TD
Đơn Vị Tài Trợ: