Có một điều gì đó lạ kỳ trong hương thơm của cần sa đem lại tác dụng xoa dịu cơ thể và tâm trí. Dù đó là hương vị thơm ngọt tựa trái cây của giống Pineapple Trainwreck hay mùi “skunky” nồng gắt xộc lên từ búp hoa của giống Sour Diesel, chúng ta đều biết rằng đang có một điều gì đó đang diễn ra, ẩn dưới những búp hoa cần sa phức hợp và đầy hương thơm này.
Terpene là những hợp chất trong cần sa mà bạn cảm nhận được bằng khứu giác, chúng khiến sự trân trọng của bạn đối với cần sa càng thêm sâu sắc, bất kể bạn là một bệnh nhân sử dụng cần sa y tế hay là một người sử dụng giải trí.
Cùng ẩn trong những tuyến sinh học sản xuất ra các cannabinoid như THC và CBD, terpene là những tinh dầu còn mùi đậm gắt, đem lại sự đa dạng những sắc thái hương vị cho các giống cần sa – các hương vị đặc trưng bao gồm hương vị của chanh/cam, quả mọng, bạc hà, lá thông…
Tương tự những loài cây/hoa khác, sự phát triển của các terpene trong cần sa bắt đầu từ mục đích thích nghi: xua đuổi địch hại và dẫn dụ các loài thụ phấn. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển các terpene trong mỗi loài thực vật, bao gồm thời tiết, khí hậu, độ tuổi và độ thành thục của cây, phân bón, loại đất, và thậm chí cả lượng thời gian nắng chiếu mỗi ngày.
Có hơn 100 loại terpene trong cần sa đã được xác định, và số lượng và sự kết hợp các terpene trong mỗi giống lại có xu hướng rất riêng biệt. Nói cách khác, Cheese và các giống hậu duệ của nó thường có mùi phô mai (cheese) rất dễ nhận thấy, còn các giống phát triển từ Blueberry lại thừa hưởng mùi thơm của các loại quả mọng (berry).
Sự đa dạng về các loại terpene trong hương vị của cần sa quả là rất ấn tượng, nhưng có lẽ đặc điểm đáng chú ý nhất của các terpene chính là khả năng tương tác đồng vận của chúng với những hợp chất khác (như các cannabinoid) có trong loài thực vật này. Trong mấy thập niên vừa qua, hầu hết các giống cần sa đã được lai tạo theo hướng gia tăng hàm lượng THC, kết quả là hàm lượng các loại cannabinoid khác (như CBD) đã bị giảm sút rất nhiều. Điều này đã dẫn nhiều người đến niềm tin rằng các terpene có thể đóng một vai trò chủ chốt trong phân biệt các hiệu ứng từ nhiều loại cần sa khác nhau.
THC gắn kết với các thụ thể cannabinoid có mật độ dày đặc trong não bộ – là nơi sản sinh ra những hiệu ứng tâm lý. Một số terpene cũng gắn kết với những vùng thụ thể này và tác động đến những tín hiệu hóa học phát ra của chúng. Một số terpene khác có thể điều chỉnh lượng THC được đi qua hàng rào máu não (BBB:Blood–brain barrier). Tầm ảnh hưởng của chúng thậm chí còn vươn tới những chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và serotonin bằng cách điều chỉnh hiệu suất sinh sôi và tiêu hủy của chúng, sự chuyển động của chúng, và mức độ khả dụng của các thụ thể.
Với mỗi loại terpene, những hiệu ứng sinh ra từ các cơ chế này lại khác nhau; một số đặc biệt thành công trong khả năng giải tỏa căng thẳng, một số khác lại tăng cường khả năng tập trung và sự sắc sảo. Ví dụ, myrcene, giúp mang lại giấc ngủ, trong khi limonene nâng cao tâm trạng. Cũng còn có những hiệu ứng khác khó nhận biệt hơn, chẳng hạn như những đặc tính bào vệ đường ruột của caryophyllene.
Những khác biệt của chúng có thể rất vi tế, nhưng các terpene cũng có thể bổ sung vào chiều sâu của nghệ thuật canh tác cũng như thưởng thức cần sa. Quan trọng nhất là các terpene có thể đem lại những giá trị y tế bổ trợ do chúng có tác dụng điều tiết sự tương tác của cơ thể chúng ta với các loại cannabinoid trị liệu. Có nhiều phòng thí nghiệm phân tích cần sa hiện nay đã đo đạc hàm lượng các terpene, giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn liệu giống cần sa họ sử dụng có thể đem lại những hiệu ứng như thế nào. Với những hiệu ứng đồng vận không giới hạn khi được kết hợp, các terpene nhiều khả năng sẽ mở ra những địa hạt mới mẻ về mặt y tế và khoa học cho các nghiên cứu cần sa.
Các loại Terpene phổ biến nhất trong cần sa
Alpha-Pinene, Beta-Pinene
Hương thơm: Lá thông
Các hiệu ứng: tính hoạt bát, duy trì trí nhớ, trung hòa một số hiệu ứng của THC
Giá trị y tế: hen suyễn, khử trùng
Còn có trong: lá thông, hương thảo, húng quế, mùi tây, thì là
*Các giống cần sa chứa nhiều Pinene: Jack Herer, Chemdawg, Bubba Kush, Trainwreck, Super Silver Haze
Myrcene
Hương thơm: xạ hương, đinh hương, thuần phác, hương thảo dược pha chút hương chanh/cam và trái cây nhiệt đới.
Các hiệu ứng: an thần hiệu ứng “thích nằm nghỉ một chỗ” (couch-lock), thư giãn
Giá trị y tế: chống oxy hóa, chống ung thư; tác dụng tốt cho chứng căng cơ, mất ngủ, đau, viêm nhiễm, trầm cảm
Còn có trong: xoài, sả, cỏ xạ hương, hoa bia
*Các giống cần sa chứa nhiều Myrcene: Pure Kush, El Nino, Himalayan Gold, Skunk #1, White Widow
Limonene
Hương thơm: Chanh/cam
Các hiệu ứng: nâng cao tâm trạng, giải tỏa căng thẳng
Giá trị y tế: chống nấm, chống vi khuẩn, chống ung thư, làm tan sỏi mật, cải thiện tâm trạng; có thể điều trị những biến chứng đường ruột, chứng ợ nóng, trầm cảm
Còn có trong: Vỏ cam/chanh, hương thảo, quả cây bách xù, hạt tiêu
*Các giống cần sa chứa nhiều Limonene: OG Kush, Super Lemon Haze, Jack the Ripper, Lemon Skunk
Caryophyllene
Hương thơm: hạt tiêu, cay, hương gỗ, đinh hương
Các hiệu ứng: Không xác định được các hiệu ứng về thể chất
Giá trị y tế: bảo vệ đường ruột, chống viêm; tốt cho hen suyễn, ung nhọt , các rối loạn tự miễn, và các biến chwsngs khác về đường ruột
Còn có trong: hạt tiêu đen, đinh hương, bông gòn
*Các giống cần sa chứa nhiều Caryophyllene: Hash Plant
Linalool
Hương thơm: hương hoa, chanh/cam, kẹo
Các hiệu ứng: giảm lo âu và an thần
Giá trị y tế: chống lo âu, chống co giật, chống trầm cảm, chống mụn
Còn có trong: Oải hương
*Các giống cần sa chứa nhiều Linalool: G-13, Amnesia Haze, Lavender, LA Confidential
*Lưu ý: Không phải mỗi lượt thu hoạch của bất kỳ giống cần sa nào cũng đều đem lại hàm lượng cao các loại terpene nêu trên, do chúng còn phụ thuộc vào những điều kiện canh tác khác nhau. Cách duy nhất để chắc chắn được là thông qua một phân tích hàm lượng các terpene trong phòng thí nghiệm.
Nguồn: Leafly
Dịch giả: DMT
Xem thêm: Câu chuyện cần sa y tế điều trị bệnh ung thư
Xem thêm: Góc nhìn mới về cannabis tại Việt Nam – HempToday Podcast
Đơn Vị Tài Trợ:
215601
